Jan Rodts maakte in 2019 het leven van beginnende vogelaars al eenvoudiger met De slimste vogelgids. Nu verscheen een andere gids waarmee hij dit keer vlinderliefhebbers dienen zal. Omdat ik in de zomermaanden me (vaak) vooral richt op het filmen van vlinders, weet ik hoe lastig het determineren van dagvlinders is. Ik heb een stapel gidsen, maar het blijft toch vaak tobben. Soms verzuchtte ik waarom er nog geen vlindergids bestaat met duidelijke foto’s en met even duidelijke aanwijzingen voor de volgorde, kleuren en positie van de stippen, vlekken, geurstrepen en ander kenmerken. En nu is hij er, de ultieme vlindergids voor de Benelux: De slimste vlindergids. Je begrijpt nu wel hoe de conclusie van deze bespreking zijn zal. Hoewel, ik heb toch nog wel een verzoek aan de schrijver, want er blijft altijd iets om te wensen.

​

​Jan Rodts was jarenlang directeur van de Belgische Vogelbescherming. Hij zette zich daarnaast ook in bredere zin in voor de bescherming van de natuur. Nu woont hij in de Brenne, een natuurrijke regio in Frankrijk en daar komt hij naast vogels ook dagvlinders tegen. En dat bracht hem op het idee om na de vogelgids ook De slimste vlindergids samen te stellen. Alle dagvlinders van de Benelux worden beschreven en afgebeeld. Dat zijn maar liefst 100 soorten.​

 

Even overzichtelijk als eenvoudig

De opzet van De slimste vlindergids is even overzichtelijk als eenvoudig: de dagvlinders zijn gerubriceerd op kleur. Per kleur een hoofdstuk en binnen elk hoofdstuk worden de dagvlinders vervolgens per familie weergegeven. Dus: de blauwtjes bij de blauwtjes en de aurelia’s bij de aurelia’s. Dit combineert het beste van twee werelden. Zie je een gele dagvlinder, dan blader je snel naar het hoofstuk geel, en zie je een oranje vlinder, dan blader je snel naar het hoofdstuk oranje. Alle kleuren zijn aan de binnen- en buitenzijde van de gids zichtbaar.

​

Over eenvoudig gesproken. De soortpagina’s blinken uit in eenvoud. Op zo’n gids heb ik al die jaren zitten wachten, meestentijds onbewust, een enkele keer met een bewuste verzuchting wanneer ik weer eens vastliep in het zoeken naar en tellen van stippen, vlekken, geurstrepen of turen naar band, franje en het beoordelen van de mate van zwart op de vleugeltoppen. Juist in dit opzicht is De slimste vlindergids het ultieme hulpmiddel voor het determineren van dagvlinders.

​

De slimste vlindergids blinkt namelijk uit in de beknopte en heel toegankelijke soortbeschrijvingen in combinatie met de grote en ontzettend duidelijke foto’s van de dagvlinders. Zowel bovenzijde als onderzijde worden in kleur weergegeven, groot, zelfs héél groot. En in elke foto wijzen detailstreepjes op vier tot zes kenmerken waaraan je de dagvlinders kunt herkennen. Deze vier tot zes kenmerken worden in de omschrijving kort aangestipt en toegelicht. Nu ben ik een slechte puzzelaar en een even slechte zoeker en deze manier van uitleggen deed voor mij de zon opgaan! Waarin verschilt de bosparelmoervlinder van de steppeparelmoervlinder? Ik kwam er werkelijk nooit uit, maar met deze gids durf ik het weer aan! Laat ik trouwens ook niet onvermeld laten dat van elke dagvlinder ook de rups groot wordt afgebeeld.

​

De soortbeschrijvingen vermelden daarnaast de vliegtijd (in een duidelijke cirkeldiagram weergegeven), het voorkomen van de soort in de Benelux, waarbij per land met een kleur wordt aangegeven hoe talrijk of bedreigd de soort is. De Franse, Engelse, Duitse en Luxemburgse namen worden vermeld (ook al zo weldadig), de biotoopvoorkeur, waardplanten en sterk gelijkende soorten worden kort benoemd.

​

Een betere vlindergids is er niet
Als je het zo leest is het misschien nog abstract, maar sla deze vlindergids open en je bent meteen verkocht. Een betere vlindergids voor de Benelux is er niet, dat durf ik nu al wel te stellen. In elk geval niet voor beginnende vlinderaars en mensen die net als ik liever geen uren zitten te turen naar al die minieme verschillen om het dan nog niet zeker te weten. Ik durf ook wel te stellen dat zelfs digitale hulpmiddelen het zullen afleggen tegen de opzet van deze gids.

De gids sluit af met een paar korte informatieve hoofdstukken over nectarplanten en hoe je dagvlinders kunt helpen. De indexen op wetenschappelijke, Nederlandse, Franse, Engelse, Duitse en Luxemburgse namen is heel praktisch.

​

Conclusie
Ik kan niet anders dan in superlatieven spreken over De slimste vlindergids. Dit is de gids die elke liefhebber van dagvlinders in de Benelux met groot enthousiasme zal begroeten. Dit is wat mij betreft de beste vlindergids van de Benelux.

​

En ja, dan dat ene verzoek dat ik heb. Je raadt het wellicht al: dit smaakt naar meer, naar véél meer! Wat mij betreft komt er een tweede, meer uitgebreide editie met ook de dagvlinders uit een aantal andere vermaarde dagvlinderlanden als Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk, en Italië.

Maar voor nu: chapeau!

 

Deze vlindergids is werkelijk een openbaring!

​

​

Jako van Gorsel

29 september 2025